Oekraïne 2013

3 augustus 2013
Onze eerste dag in Kiev zit er op. We zitten, of beter gezegd, liggen redelijk uitgeteld op onze hotelkamer in het Lybid in Kiev. Eigenlijk was het onze bedoeling om nog naar het centrum te gaan, maar zo'n eerste dag gaatje toch wel aardig in je benen zitten. Dus tijdens het eten hadden we toch maar besloten terug te gaan naar het hotel. Onverwacht hebben we in deze redelijk sjofele buurt toch nog een leuk restaurant gevonden. Een kruising tussen Libanees en Europees. Veel jonge mensen gezellig aan de waterpijp, lekker eten.
Gisterenavond waren we aangekomen en zochten rond elf uur 's avonds nog iets om te eten. Toen kwamen we in Quanta Costa uit. Een super leuke moderne tent met uitstekende pizza en perfecte bediening. De rekening bedroeg iets meer dan zeven euro omdat deze week iedereen 50 procent korting kreeg omdat ze pas open waren. 
Vandaag dus al veel gelopen. Naar de Sofiakathedraal, een oude kerk, vol fresco's, waar van sommige uit de 11e eeuw, allemaal zijgangetjes en nog een galerij boven. Zo prachtig. Van buiten wit met groene koepels en gelegen in een tuin, waarin nog meer gebouwen lagen, die te bezichtigen zijn. Hebben we ook gedaan, maar persoonlijk heb ik nog een beetje last van m'n overdosis iconen, overgehouden uit Rusland. En deze hier zijn ook nog eens minder mooi, duidelijk wat meer volkskunst dan de Russische. 
Toen naar de Andrivskijstraat. Een gezellige oude, slingerende straat, volgepakt met kunst- en souvenierkraampjes. We zagen ook iemand die porseleinen dertiger en veertiger jaren beeldjes verkocht. We vinden ze allebei zo leuk. We hebben er destijds één in Petrozavodsk gekocht. Een meisje. En daar hoort natuurlijk nog een jongetje bij. Maar ze kosten al gauw zestig euro of meer. Maar misschien komt het er deze keer toch wel van. 

4 augustus 2013
Zondag vandaag. Naar de Volodomirskaya kathedraal. Stampvol mensen. Bij het altaar zijn ze met wel tien man in de weer met kruisen en wierook, het koor dan nog niet meegerekend. Maar hoeveel dat er waren weet ik niet, want die zitten achter de iconostase-wand. Mensen gaan tijdens de mis kaarsjes branden, bidden voor de iconen of biechten bij een priester. Dan moet je over een icoon buigen, je krijgt de omslagdoek van de priester over je hoofd. Dan mag je je verhaal doen, je kust nog wat op de icoon, wordt gezegend en de volgende is aan de beurt. Een vrouwtje achter de kaarsen- en prullariaverkoop zat gewoon te bellen. Wel zachtjes hoor. Er wordt ook veel gewandeld, maar dat komt ook omdat iedereen staat. Dus als het te lang duurt, en dat doet het ook, sla je nog een stuk of wat kruisen en ga je nar buiten. Maar als geheel, met al het gezang van het koor en van de priesters, de wierook, de gewaden en natuurlijk ook het prachtige kerkgebouw zelf, blijft het een plechtige en indrukwekkende gebeurtenis.
Toen naar het Russisch museum. Een beetje oud gebouw met oppasoma's in elke zaal. Maar wat een geweldige schilderijen hebben we weer gezien. Russen kunnen en konden zo heerlijk realistisch schilderen en tegelijkertijd zo'n sfeer uitdrukken. Ik vind het prachtig. Geen spijt dat we gegaan zijn, want in de beoordelingen werd het museum vaak weggezet als vervallen en armoedig. Het ligt bovendien aan een supergezellig parkje, waar het op deze zondag flink druk was met ouders  en hun kinderen. Die konden daar schilderen en knutselen, op een paard rijden of met een autootje. Wij hadden er koffie en een pannenkoek.
Daarna naar Pyrochovo, het openluchtmuseum. Openluchtmusea hebben we al vaker gezien in deze contreien, maar deze was toch wel erg leuk. Een heel groot park met houten huizen uit heel de Oekraïne.  Veel kraampjes met handwerkers en tentjes om te eten. Bovendien is het schitterend weer, dus dat maakt het allemaal nog leuker. Terug was het wel proppen in een maschrutka, een klein formaat autobusje. Je moet betalen bij de chauffeur. Die stond bij het openluchtmuseum bij zijn deur, maar als mensen onderweg instappen moet het geld worden doorgegeven naar de chauffeur. Een kaartje krijg je niet, maar waarom zou je zwartrijden, want het kost geen fluit, ongeveer 25 cent. Daarvoor zit, of vaker sta, je dan drie kwartier in dat rammelende, bloedhete busje. De metro is zelfs nog goedkoper. Voor een ritje, inclusief eventuele overstap, betaal je 18 cent. De poortjes zijn gewoon open, maar iedereen gooit zijn muntje netjes in de gleuf.

5 augustus 2013 
De Lavra is een groot kloosterkomplex, een beetje buiten het centrum. Eerst met de metro en toen maar gelopen, want bussen konden we niet vinden. Er zijn twee gedeeltes: boven is de grote kerk en wat kleine musea, beneden zijn de grotten en dat is wel een aparte belevenis. Ze zijn hier allemaal ontzettend gelovig. De kerken zijn stampvol en er word heel wat gebeden en iconen gekust. Maar dit is nog veel heftiger. Met een kaarsje in je hand, wat wij dus vergeten waren, daal je af naar een onderaards gangenstelsel. De gangetjes zijn bedoeld voor een persoon tegelijk, want je komt niet langs elkaar op de meeste plekken. Dan liggen er in nissen langs de wanden de mummies van de overleden monniken in glazen kisten. Ze zitten wel ingepakt in een soort tapijtjes, maar hier en daar steekt er een handje naar buiten. Omdat het zo'n wonder is dat die lichamen zo goed bewaard worden daar onder de grond, zijn de mummies zelf ook object van verering. De mensen lopen dus met hun kaarsje door de gangen en elke kist wordt gekust en wordt een kruis geslagen. Natuurlijk worden de schilderijtjes en iconen die er tussen hangen niet overgeslagen. Vaak zijn er files als het om een heel erg heilige gaat. Hoe je trouwens kunt weten wie wie is, is mij een raadsel, want afgezien van de kaarsjes is het pikdonker. Dus wij, zonder kaarsje, moesten wel altijd bij iemand in de buurt blijven. De weg daar beneden vinden is niet moeilijk. Je komt vanzelf weer bij de oplet-priester uit en die stuurt je wel naar de uitgang.

Ik voel me trouwens vandaag niet zo lekker. Gisterenavond kwamen achter de Kreshatik, de hoofdstraat van Kiev, in een typisch Oekraïens restaurantje terecht. Nou ja, je snapt het wel:veel hout, leuke kostuumpjes en volks eten. Ik had eerst haring, wat ik beter niet had kunnen nemen, en daarna kregen we een grote pan met aardappels, waarin hier en daar ook nog wat vlees en groente te ontdekken viel. De dag vandaag stond dus in het teken van veelvuldig toiletbezoek. 

6 augustus 2013
De laatste dag in Kiev hebben we ons een beetje rustig gehouden. Eerst het concertgebouw opgezocht. Ze hadden nog twee kaartjes voor een concert op de laatste avond voordat we terugvliegen van de De Oekraïense filharmonie die Brahms en Dvorak spelen. De beste plaatsen voor ongeveer €8,50.
Toen iets gegeten in de wijk Podil in een heel leuke zaak. Beetje Deens lichthouten interieur. De wijk is trouwens ook heel aangenaam. Hij ligt aan de rivier en heeft nog duidelijk zijn oude karakter bewaard. Beetje sjofel, maar druk en heel levendig. Nog naar de Michaelskathedraal geweest, prachtige gouden koepels aan de overkant van de Sofiakerk.
We gaan vanavond met de nachttrein naar Bakhchysaray.

7 augustus 2013
Wat een leuke treinreis. Het deed ons wel weer terugdenken aan de Trans-Mongolië. Dezelfde coupé's, dezelfde samowar. En dezelfde instelling. Het duurt lang, dus knoppie om, schoenen uit, benen op de bank, boekje erbij. En hoi, hoi, op de stations mag je even luchten. Maar bij deze trein niet te lang, want hij had al bij vertrek een half uur vertraging. 
Bakhchysaray is een klein plaatsje, het centrum van de Tataarse gemeenschap, die, na gedeporteerd te zijn geweest door Stalin, weer hier teruggekomen zijn. Het doet heel Turks aan, daarmee zijn ze ook verwant. Er is een mooi paleis van de, zeg maar, sultan. Maar wat het plaatsje ook heel gezellig maakt, zijn de veel leuke restaurants. Je zit gezellig in je eigen houten prieeltje op kussens aan een laag tafeltje en het eten is superlekker. Bier en wijn is dan natuurlijk wel weer een probleem, want het zijn moslims. Dat hoor je ook als ze beginnen te zingen vanaf de moskee. Wel apart hoor, Turkije in de Oekraïne.
Leuk hotel ook. We hebben een kamer met een terras er voor. Heel nieuw, witgekalkte muren, een klein zwembadje en smaakvol ingericht. 

8 augustus 2013
Vandaag naar Chefut Kale geweest. Dat zijn de overblijfselen van een middeleeuws stadje, dat gedeeltelijk in de rotsen is uitgehouwen. De eigenaresse van ons hotel raadde ons aan eerst een busje te nemen, want daarna is het nog een flinke wandeling. En dat klopte. Bovendien is het vandaag flink warm, dus dat maakt het wandelen nog vermoeiender. De bus stopt vlak voor een klooster dat tegen en half in de berg ligt en daarna is het lopen langs heel veel soevenierstalletjes. Die staan in het bos, maar daarna is het uit met de bomen en is het alleen nog maar heel warm doorlopen tot boven. Maar alleen het uitzicht maakt het al de moeite waard. Teruggekomen in het dorp maar weer eens lekker de schoenen uit en languit Tataars gegeten. Met een liter pruimenlimonade. Klinkt natuurlijk naar niks, maar lekker dat het is!!

9 augustus 2013
Afscheid genomen in Bakhchysaray. Wat een heerlijk plekje was dat. We hebben natuurlijk nu de bezienswaardigheden wel gezien, maar alleen voor de rust en de eethuisjes zou je nog een paar dagen willen blijven. Vandaag nog een klein uurtje met de trein naar Sebastopol en van daar uit met de bus naar Yalta. Altijd weer spannend of het goed zal gaan. Is het busstation in Sebastopol het goede of moeten we het andere, zo'n 5 km verder hebben, kunnen we nog een kaartje krijgen, is het een erg oude, volle bus enz. Het viel allemaal mee. Het busstation lag pal naast het treinstation. Bussen ten over in Sebastopol. We konden met gemak een kaartje krijgen voor de bus van vier uur, dus konden we ook nog Sebastopol bekijken. 
Leuke stad. Mooie neoklassieke witgeverfde gebouwen en een heerlijk parkje. Tot 2017 mag de Russische Zwartezeevloot hier nog blijven liggen en dat vinden de Russen zo interessant dat het hier echt een toeristenplek is geworden. Allemaal shirtjes, hempjes en jurkjes met matrozenstreepjes, petjes met Sebastopol er op. Daar vertel ik later nog wel iets over. Het zag er allemaal heel vrolijk uit, zeker met dit prachtige, zonnige weer.

10 augustus 2013
Yalta lijkt een beetje op Brighton, qua mensen en kermisattracties op de boulevard, ofschoon de dames hier beduidend slanker zijn dan hun Engelse seksegenoten, maar het weer is dat van Nice. Vanochtend eerst naar Massandra geweest. Een paleis, gebouwd door Alexander lll, maar later door Stalin gebruikt als zomerverblijf. Het was een eind lopen, vooral heen, want dan moest je bergòp. Maar wel interessant en mooi om te zien. Daarna met de trolleybus terug naar Yalta.
De boulevard is daar, zoals, gezegd, een grote kermis. Ook 's avonds is het nog een gigantische drukte. Het uitzicht is hier geweldig. Aan het havenhoofd tegenover de boulevard ligt bijvoorbeeld een verzameling scheepswrakken te verroesten. Links van de haven, na een straatje met winkeltjes, begint het echte strand. We kwamen er rond half vijf aan en het was eerst wel even wennen. Het publieke strand is echt een paar meter breed en over en overvol. Nu wisten we dat al wel uit de boekjes, want je moet hier geen verlaten strandjes verwachten in augustus. Dit is dè badplaats van de Oekraïne en Rusland samen, dus reken maar uit hoeveel toeristen hier vakantie komen vieren. Maar een eindje verder is het beter, al moet je daar wel betalen. Niet dat het daar rustig is, maar er staan wel keurige ligstoelen, je kunt wat te drinken bestellen en er zijn hokjes om je te verkleden. Wel een ervaring hoor. Morgen gaan we weer. 
Vanavond gegeten in een restaurant waar Jan en Eline een paar keer waren geweest toen ze hier waren. Lekker eten, goede wijn ook trouwens. Bovendien een heel gezellige, drukke buurt. 

11 augustus 2013
Massandra heet het kasteel waar we zijn geweest, het strand waar we ook vandaag weer zijn geweest heet zo en ook de bekendste wijn van de Oekraïne heet naar het plaatsje Massandra. Er zijn onnoemelijk veel varianten met namen als kaberne en merlo, dus die snappen we wel. Maar vooral zijn de zoete wijnen heel beroemd. En die namen zeggen ons dus niets. We hebben een fles " Moskatel bili livadia" gekocht. Echt een pracht van een dessertwijn. We hebben in ons appartement gelukkig een koelkast dus zo is hij extra verrukkelijk. Ik laat de wodka er voor staan hoor! 
Vandaag nog een shirtje gekocht. Dat zal ik even uitleggen. Russen zijn gek op blauw-wit gestreepte shirtjes. Misschien weet je dat het zoontje van Tsaar Nicolaas ll ook altijd in een matrozenpakje rondliep. Karel van het Reve vroeg zich dan af waarom. Maar volgens mij vinden de Russen het gewoon mooi, stoer en nostalgisch staan.  Je ziet ook overal matrozenpetjes en -mutsjes. Ook volwassen hebben er iets mee. T-shirtjes, hempjes, je wordt er hier dood mee gegooid. Waarschijnlijk omdat in deze buurt de Russische vloot altijd gelegerd is geweest. We hebben ze ook in andere delen van Rusland gezien, maar daar worden ze niet vaak te koop aangeboden. Die komen dus waarschijnlijk allemaal grotendeels uit deze buurt. 
Ze kosten rond de vijf euro en vandaag hebben we, geloof ik, onze vijfde gekocht. Inclusief één voor Sacha, één met lange mouwen en nummer vier vond ik achteraf Josée beter staan, dus nu nog eentje met een donkerder streepje dan nummer drie. 
Vandaag zijn we eerst met de boot naar het Zwaluwnest geweest. Een mooie tocht langs de kust naar een klein kasteeltje dat op de punt van een rots lijkt te zijn neergezet. Daarna met een kabelbaantje omhoog en tien minuten later weer naar beneden omdat boven niet veel te zien viel. Maar het kabelbaantje zelf is leuk. De Lonely planet sprak van "plasic buckets" en daar lijken ze inderdaad op. Alleen zijn de emmertjes wel dicht van boven. Je moet, terwijl ze langs komen zeilen, er allebei in proberen te stappen en dan het deurtje dicht zien te wurmen. Maar met twee mensen, plus tassen en fototoestel, is dat wel even lastig in zo'n piepklein schommelend hanggevalletje. 

12 augustus 2013
Het openbaar vervoer in de Oekraïne is in een woord geweldig. Na 11 uur 's avonds rijdt er zo goed als niets meer, maar voor die tijd is het een constante stroom van trolleybussen, autobussen en maschrutka's hier. Yalta is een gemakkelijke stad om te bereizen. Er is een straat vanaf het busstation naar de boulevard en dan kun je rechts of linksaf. Je hebt al snel door welke bus je nodig hebt. Bovendien kost het haast niks,tussen de 10 en 20 eurocent. Waarom de ene duurder is dan de andere hebben we nog niet door. Trolleybussen zijn het goedkoopst en ze komen om de twee minuten ongeveer. 
Vandaag vanaf het Livadiapaleis was het stikdruk. Airco bestaat niet, dus je zit voor je dubbeltje wel een half uur te zweten in een busje. Maar het gaat snel en zonder gemopper. Soms zegt er iemand:"peredaitje" tegen je en dan moet je geld naar de buschauffeur doorgeven van iemand die achterin is gestapt. Het buskaartje inclusief wisselgeld gaat daarna dan weer de tegenovergestelde kant op. Typisch Russisch systeem. Niemand rijdt zwart.
Het Lyvadiapaleis was erg interessant. Beneden de zalen, tafels en bijbehorende foto's van de Yaltaconferentie in februari 1945. Boven een prachtige verzameling foto's van de tsarenfamilie van Nicolaas ll, gemaakt rond Yalta. Altijd weer schokkend om te zien, wetende hoe het verhaal is afgelopen in 1917.