Oekraïne, laatste deel

22 augustus 2013 - Kiev, Oekraïne

18 augustus 2013
Lviv. De stad ligt in het uiterste westen van de Oekraïne, op de kaart gezien op loopafstand van Polen, Moldavië en Roemenië. Hij hoorde al bij alle landen in de buurt, plus de Sovjet Unie en ligt nu dus in de Oekraïne. Lviv is ook een mengelmoes qua bevolking. Smeltkroes zal ik niet zeggen, dan lijkt het of al die bevolkingsgroepen zich met elkaar vermengd hebben. En dat hebben ze zich volgens mij niet, want ze hebben allemaal hun eigen kerk. Zeker op zondag de moeite waard om te gaan bekijken. En laat het nu toevallig vandaag zondag zijn. We waren bij de Rooms katholieken, bij de Russisch orthodoxen, bij de Grieks katholieken en bij de Armeniërs. 
Bijzonder blijft het dat, zelfs al ben je niet gelovig, je zo onder de indruk kunt raken van zo'n viering, waar je ook nog eens geen woord van begrijpt. De Armeense kerk is schitterend oud kerkgebouw, licht dat door de ramen naar binnen valt, kaarsen, veel wierook, de gewaden van de priesters, het rood satijn van de koorleden. En wat voor koorleden! Zo spatzuiver, koor en priesters allebei. Zelden heb ik in een kerk zo mooi horen zingen. Ok, Cantiamo uitgezonderd natuurlijk, dat begrijp je wel. Ik heb met mijn telefoon wat op staan nemen, maar dat zal wel niet om aan te horen zijn. Bovendien mocht je ook wel eens gaan zitten. Dat mag van de orthodoxen namelijk niet. Die  hebben niet eens banken. 
Ook gezongen werd er 's avonds op de grote boulevard hier. Daar stonden vanmiddag al hele groepen oudere mensen met elkaar te kletsen, veel over politiek vermoed ik, want vaak werd samen de krant bekeken. De niet-discussieerders zaten op bankjes te schaken of domino te spelen. En vanavond waren ze er nog. Er stond een hele grote groep in een kring uit volle borst te zingen. Iemand vertelde me dat ze daar elke zondag samen komen om met elkaar oude Oekraïense liederen te zingen. Mooi hoor, zo'n traditie. 

19 augustus 2013
Wie gaat er nou op vakantie naar Ternopil. Niemand toch zeker? Nou, wij wel. We willen naar het klooster in Pochaïf morgen en Ternopil is de makkelijkste stad om daar te komen. Maar het is hier tot onze eigen verbazing echt superleuk! De stad is niet zo groot, ligt aan een groot meer en langs dat meer is een soort parkachtige boulevard met kinderspeelplaatsjes, je kunt skelters huren, je kunt wandelen, wat eten of drinken. Het was er vandaag overdag en vanavond heel gezellig. We vroegen of dat altijd zo was en er bleek vandaag een soort religieuze feestdag te zijn , iets met bloemen of Allerzielen. Exact kwamen we er niet achter, maar de restaurants en terrassen zaten vol en kindertjes waren nog tot laat aan het rennen en spelen. Misschien is het morgen wel uitgestorven, we zullen wel zien.
Vanmiddag zagen we een boot aanmeren en we dachten dat het wel  leuk zou zijn een beetje over het meer te varen. Ook dit kostte weer geen drol, maar het bootje maakte geen rondvaart, maar bracht ons bij een strandje aan de overkant. Nou goed, ook leuk. Lekker een uurtje in de zon.  

20 augustus 2013
Vandaag zijn we naar Pochaïf gegaan met een marschrutka. Dat zijn de bussen hier. Er is zitplaats voor een mannetje, cq vrouwtje of achttien. Wie dan nog mee wil moet staan. Gelukkig konden wij deze keer zitten. Maar daar is nog niet alles mee gezegd. Voor dat ze nl. wegrijden zit je nog ongeveer 10 minuten of zo te zweten in dat busje. Geen raam kan open, airco nog nooit van gehoord en het dakluikje biedt alleen waarschijnlijk bij snelheden boven de 70km of daaromtrent enige verkoeling. En ze rijden er gemiddeld zo'n 40 per uur. Alles rammelt en vanwege de gaten in de weg is het slalomrijden, welke techniek deze chauffeurs in hoge mate bezitten. 
Wat ook nogal apart is, is de positie van  kinderen in het openbaar vervoer. Er zijn plaatsen in de bus, speciaal gereserveerd voor gehandicapten en ouders met kinderen. OK, dat snap ik nog wel. Zit je op zo' n plaats en stapt er iemand in met een kind tot pakweg een jaar of 10, wordt er wel van je verwacht dat je opstaat. Doe je dat niet, dan wordt je dat snel heel duidelijk gemaakt op de bekende vriendelijke Oekraïense wijze. Verwacht je dan dat de moeder daar met het kind op schoot gaat zitten, dan kom je bedrogen uit. De koter neemt jouw plaats in en de moeder blijft staan. Daar moet je als Nederlander toch even aan wennen. 
Vandaag dus naar Pochaïf, mooi klooster. Het is, na Kiev, de belangrijkste bedevaartplaats van het land en er waren inderdaad nogal aparte figuren gekomen om hulp en bijstand te vragen aan de heilige maagd. Zo werd er één die al te hard huilde en schreeuwde tijdens de dienst, de kerk uitgewerkt door dezelfde agenten die mij daarvoor hadden gewezen op het feit dat mijn blote knieën niet welkom waren op deze heilige grond. Er was ook een moeder met haar zoon, waar geestelijk duidelijk één en ander aan mankeerde. Na elk kruisteken moet er een buiging gemaakt worden. En dat gebeurt tijdens zo'n dienst aan de lopende band. Het kruisteken lukte nog wel als de moeder de hand van de jongen leidde, maar voor de buiging die daarop moest volgen, moest Ma haar zoon met haar beide handen steeds dubbelvouwen. De arme ziel liet het allemaal rustig toe. Ook nog een half uur later, toen we weer langs kwamen.
Daarna zagen we ook nog een moeder met haar dochter de kerk uitkomen. Bij de dochter was een soort ducktape over haar mond geplakt en haar handen zaten op haar rug gebonden met een stuk touw. Het meisje liep overigens gewoon en zag er nu niet bepaald abnormaal uit. Wat die allemaal had uitgespookt, ik zou het niet weten.
Vanavond lang nagetafeld. Ternopil wordt in de Lonely Planet afgedaan als een duffe, lelijke stad. Niet waar dus. We zijn blij dat we hier twee nachten zitten en niet in Pochaïf of Kremenets. Dat zijn echt kleine, stoffige stadjes van niks.  Ook vanavond hebben we weer heerlijk langs het meer gewandeld, goed gegeten en gedronken, een waterpijp besteld. Het was een superavond!

21 augustus 2013
Deze dag moesten we ons nog zien te vermaken in Ternopil. Dat is uitstekend gelukt. De kamer moesten we uit voor 12 uur en onze trein ging pas om kwart over 10 's avonds. Dus hebben we de bagage in het hotel gedropt en zijn we lekker naar het strandje gegaan met de  boot, hebben we een beetje gewinkeld en rondgehangen op een terrasje en 's avonds natuurlijk weer lekker gegeten aan het meer. Josée kalfsvlees in witte wijn gestoofd en ik kalfstong in roomsaus. Daarna koffie met Stari Tallin. Ik bedoel maar, in de Oekraïne. Die likeur is trouwens echt lekker. Morgen proberen een flesje te scoren.

22 augustus 2013
Vanochtend aangekomen in Kiev rond 6 uur.We hebben maar even een early check in geregeld met het hotel, want we hebben het in Odessa al een keer gehad dat we zo vroeg aankwamen en dan ben je redelijk gaar zo rond die tijd. Nu dus lekker naar het hotel, nog lekker een tukkie tot een uur of 10, douchen en dan de stad in. Leuk hoor, na twee en een halve week weer terug te zijn in Kiev. We zijn naar de Botanische tuin geweest en naar een prachtig klein klooster aan de Dnjepr. Je zit dan een eind uit de binnenstad in een redelijk gare buitenwijk, grote flats, grote wegen, altijd weer spannend, maar we hebben het weer gevonden. 
Vanavond naar een prachtig concert geweest van de Oekraïense Philharmonie.  De kaartjes hadden we geregeld tijdens onze eerste keer hier in de stad. In het prachtige concertgebouw(tje) passen ongeveer 450 mensen. Je zit dus zowat tussen de orkestleden. Erg mooi gespeelde 9e van Dvorak. 
Ik hou het kort. We zijn nogal moe. Morgen gaan we terug.